Wat is burn-out?

Burn-out verschijnselen nemen toe in onze maatschappij. Kijk maar eens naar de verzuimcijfers in werkend Nederland. Veel verzuim heeft te maken met (over)spanning, stress en overbelasting. Het verdwijnen van onze afgebakende werkweek, met vaste werk- en weekenddagen, heeft daaraan voor een groot deel bijgedragen. In onze 24-uurs economie is weinig ruimte om een pas op de plaats te maken en stil te staan. Nee, we moeten vooruit. Gelukkig zien we inmiddels ook een
tegenbeweging.

Tachtig procent (!) van de mensen die bij de huisarts komen, heeft klachten die met stress te maken hebben. Als je deze signalen niet op tijd serieus neemt, heb je kans volledig opgebrand te raken. Je energiehuishouding raakt uitgeput en je lijf ‘doet het niet meer’. Een van de oorzaken van burn-out is niet genomen rouw, verlies uit het verleden dat je hebt weggedrukt. Andere oorzaken zijn niet doen wat je zo graag wél wilt doen en werk doen dat niet bij jou hoort.

Langdurige disbalans

Burn-out is het gevolg van een langdurige disbalans tussen doen en rusten, tussen de druk van de buitenwereld om vooruit te gaan en de zorg voor je eigen binnenwereld, de zorg voor anderen en voor jezelf. Als de balans teveel doorslaat naar actie, gerichtheid op de toekomst en taken van anderen op je nemen, dan verlies je het contact met jezelf, je eigen lijf, je verlangen en je levensenergie.

Het kan heel goed zijn dat je in eerste instantie niets herkent. Dat je er zelfs een schepje bovenop doet. Want zo doe jij dat. Als iets niet lukt of op tijd af is, dan zorg jij dat het wel voor elkaar komt. Dat dit ten koste van jezelf gaat, neem je (onbewust) op de koop toe. Je bent wel een beetje moe en raakt niet echt bijgeslapen, maar dat haal je in het weekend wel weer in. Totdat je ontdekt dat je moe aan de maandag begint en uitkijkt naar de vakantie om uit te rusten. En ook dat niet helpt… zodat je boos wordt op jezelf omdat je het niet voor elkaar krijgt zoals jij dat wilt.

Burn-out is een insluiper

Een burn-out is daarmee een geleidelijk proces en ontstaat niet van de ene op de andere dag. Dat kan echter wel zo lijken, omdat jij niet hebt gevoeld hoe het met jou en je lijf ging. Je hebt de signalen genegeerd. Als een dreigende burn-out op tijd (h)erkend wordt en mensen de juiste begeleiding krijgen, dan kunnen de negatieve gevolgen beperkt of zelfs voorkomen worden.

Als je een burn-out hebt, is je lijf letterlijk opgebrand. Je voelt je psychisch, lichamelijk en emotioneel totaal 'op'. Je hebt niet geluisterd naar eerdere signalen van je lichaam, naar je gevoelens, je gedachten, naar wat je hart je ingaf. En op een gegeven moment zegt je lijf ‘stop’. Dan ben je jezelf kwijtgeraakt. Met als gevolg langdurige uitval op je werk, onzekerheid over wat je zelf kunt en wilt, een verminderd zelfvertrouwen en de twijfels of je er nog ooit 'uit zult komen'.

Hard werken als oorzaak?

Hierin kunnen we je geruststellen. Hard werken en veel dingen doen zijn op zich onvoldoende om een burn-out te krijgen. Overigens is het wel belangrijk om te rusten en te ontspannen, dat even terzijde. Problemen ontstaan als je niet doet wat je ten diepste wel graag wilt doen. Als je je passie in de schaduw zet. Dat is de reden dat ook mensen met te weinig werk een burn-out kunnen krijgen. Hoeveel plezier ervaar jij in je werk? wat deed jij als kind graag? Hoe is dat, wellicht op een andere manier, nu nog in je leven?

Een andere oorzaak van burn-out is plekverwarring vanuit je gezin van herkomst. Zonder er hier diep op in te gaan, kun je jezelf afvragen: welke klussen neem jij gemakkelijk over die niet bij jou horen? Zowel op je werk als thuis. Heb je het gevoel dat je te kort schiet? Werk je voor twee? Stel je geen grenzen en werk je steeds harder als je je werk niet afkrijgt? Heb je het gevoel dat je het alleen moet doen? Voel je je gewaardeerd voor je kwaliteiten? Of juist niet? Welke plek had jij vroeger in het gezin? Wat was je rol? Deze vragen kun je jezelf dan stellen.

Onderdrukte rouw

Wij mensen zijn verliesmijders. Als we geraakt worden door een verlies, is de eerste beweging ons vanbinnen om te draaien en te vertrekken. Verlieservaringen zijn bij uitstek ervaringen die ons roepen en om antwoord vragen. Onbewust creëren we echter een interne splitsing. We sluiten de pijn van het verlies op en zetten een poortwachter voor de deur. Als deze de deur gesloten houdt, dan onderdrukken we onze werkelijke reacties op het verlies. Onze pijn, boosheid, angst, verdriet, opluchting, schaamte of schuld mogen er dan niet zijn.

We nemen afscheid (of misschien nog niet eens) en beginnen direct weer aan iets nieuws. Hoe vaker we dat doen, hoe meer energie het ons kost. We beginnen met steeds minder energie aan iets nieuws. En verliezen onze vitaliteit. Waar heb jij niet (voldoende) bij stil gestaan? Heb je nog ergens afscheid van te nemen?

In burn-out spelen bijna altijd alle drie de oorzaken mee. Vaak is er wel een 'prioriteit' aan te geven. De weg terug naar vitaliteit begint bij het erkennen en aanpakken van deze oorzaken. Niet bij de symptomen van onder andere vermoeidheid, depressiviteit, emotionaliteit, controledrang of perfectionisme. Herkenbaar? Ik nodig je graag uit.

Wat is burn-out?

Langdurige disbalans

Burn-out is een insluiper

Hard werken als oorzaak?

Onderdrukte rouw

Informatie

Volg ons:

BrightBlue Coaching & Training