Een gebeurtenis die als traumatisch wordt ervaren, raakt het overlevingsmechanisme. Ofwel: de stress wordt zó hoog dat je normale verwerkingsmogelijkheden tekort schieten. De ervaring is zó overspoelend dat gevoelens en gewaarwordingen geblokkeerd worden. Dit leidt tot intense fysieke reacties, de antennes voor gevaar staan aan en je blijft continu alert omdat je elk moment het gevoel hebt dat er weer iets onvoorspelbaars kan gebeuren. Bewust of onbewust. Deze alertheid kost veel energie en gaat vaak samen met onrust, slaapproblemen, gevoelens van onveiligheid en uitputting.
Shocktrauma
Shock-trauma is enkelvoudig trauma, is eenmalig, onverwacht, heeft een begin en een eind, en is meestal snel voorbij. Denk aan een ernstig verkeersongeval, een natuurramp, overlijden van een dierbaar iemand, verkrachting of aanranding, een inbraak.
Een shocktrauma:
- Is plotseling en onverwacht.
- Roept extreme gevoelens op van machteloosheid, angst en afschuw. Is overweldigend.
- Confronteert je (in)direct met dood of tast je (fysieke) integriteit aan.
- Je maakt de gebeurtenis zelf mee.
- Je bent getuige van de ingrijpende gebeurtenis.
- Je verneemt dat een directe naaste zo'ngebeurtenis meemaakte.
- Je bent (professioneel) betrokken bij de nasleep van de gebeurtenis.
Bijvoorbeeld door de beelden te zien of de verhalen te horen.
Relationeel trauma
Relationeel trauma gaat over wat mensen elkaar (on)bedoeld aandoen. Met klachten in het hier en nu die vaak onverklaarbaar zijn, waarbij het trauma niet bewust is. Ontwikkelingstrauma gaat over dat wat kinderen wordt aangedaan, waardoor hun ontwikkeling beschadigd wordt. Intergenerationeel trauma gaat over trauma dat van generatie op generatie wordt doorgegeven.
Veel trauma komt uit de eerste twee jaar van het leven. Onder meer door het overnemen van de traumagevoelens van de moeder en later haar overlevingspatronen. Een kind kan namelijk nog geen onderscheid maken tussen de eigen gevoelens en gevoelens van zijn moeder.
Een ingrijpende ervaring op jonge leeftijd, door een bekende die het kind vertrouwt, en die zich herhaalt, heeft de allergrootste impact op het leven. Het meest voorkomend is emotionele verwaarlozing. Dit opent de deur voor andere trauma’s en kan herstelmogelijkheden verminderen.